«Κοκτέιλ τοξικών στη ΛΑΡΚΟ»

Της ΜΑΙΡΗΣ ΠΙΝΗ (αντιγράφουμε από την Ελευθεροτυπία)

ΤΑ ΟΡΥΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΥΒΟΙΑ ΑΠΕΙΛΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΟΥΝ ΤΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ


 Δεν είναι μόνον οι εγκαταστάσεις της ΛΑΡΚΟ στη Φθιώτιδα (Λάρυμνα) «εργασιακό Νταχάου», αλλά και τα ορυχεία της εταιρείας στην Κεντρική Εύβοια αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλή για το περιβάλλον γιατί ρυπαίνουν τοξικά τον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής και της Αν. Στερεάς, καταγγέλλουν οι εκπρόσωποι των συνδικάτων.

Ο δρ Θανάσης Παντελόγλου βεβαιώνει τους κινδύνους

Ο δρ.Θανάσης Παντελόγλου, βιοχημικός-μηχανικός εκπρόσωπος του Ινστιτούτου Τοπικής Αειφόρου Ανάπτυξης & Πολιτισμού (ΙΤΑΑΠ) στη Βοιωτία, που μελέτησε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της βιομηχανίας αυτής, βεβαιώνει για τους κινδύνους.

Μιλώντας στην «Ε» χαρακτηρίζει «υπεύθυνες για την κατάσταση αυτή τη ΛΑΡΚΟ και την εξορυκτική δραστηριότητά της, αλλά και την Πολιτεία που αδιαφορεί και... ετοιμάζεται να επενδύσει μέσω ΕΣΠΑ»!

Ζητήσαμε να μας δώσει το γεωγραφικό-περιβαλλοντικό στίγμα της περιοχής που επιβαρύνετα από τα ορυχεία.

Η Κεντρική Εύβοια, πλουσιότατη υδάτινη περιοχή με πολύ υψηλά ποσοστά βροχοπτώσεων, περιλαμβάνει τους Δήμους Χαλκιδέων, Μεσσαπίων, Ν. Αρτάκης, Ληλαντίων και Διρφύων και κατοικείται από 130.000 ανθρώπους. Παρουσιάζει υψομετρικές διαμορφώσεις και έχει δύο φυσικές απορροές επιφανειακών υδάτων. Μία προς τον Ευβοϊκό Κόλπο και μία προς το Αιγαίο. Οι ποταμοί Μεσσάπιος και Λήλας, καθώς και αρκετοί μικρότεροι χείμαρροι, περνούν από την Κεντρική Εύβοια και καταλήγουν με μεγάλη κλίση στον Βόρειο και Νότιο Ευβοϊκό.

Σύμφωνα με μελέτες του υπ. Ανάπτυξης, «το τοπικό υδρολογικό γνώρισμα είναι ιδιόμορφο, αφού οι απορροές βρόχινου νερού στη θάλασσα φτάνουν μόλις στο 9,6%, ενώ στον υδροφόρο ορίζοντα κατεισδύει το 30% των βρόχινων υδάτων».

Στα ορυχεία της εταιρείας υπάρχουν πολλαπλά ανοιχτά ορύγματα, στα οποία αποτίθενται υλικά, τα οποία σε συνδυασμό με τη βροχή δημιουργούν τη λεγόμενη τοξική ρύπανση, που προκαλεί διάβρωση του υδροφόρου ορίζοντα

Πώς καταλήξατε στη διαπίστωση αυτή;

«Με ερέθισμα τις κινητοποιήσεις τριών συλλόγων της Εύβοιας, εξέτασα τις μελέτες του ΥΠΕΧΩΔΕ, του Γενικού Χημείου του Κράτους (ΓΧΚ) και του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) για το συγκεκριμένο σημείο του Ευβοϊκού. Από το ΕΛΚΕΘΕ τεκμαίρεται ότι "οι οργανισμοί και τα ψάρια, που ζουν στην περιοχή απόρριψης, εμφανίζουν αυξημένες τιμές βαρέων μετάλλων και προκαλούν ανησυχία στους επιστήμονες". Επί 6 μήνες έκανα και προσωπική μελέτη για τις μεσαιωνικές συνθήκες λειτουργίας των ορυχείων της ΛΑΡΚΟ, σε συγκερασμό με τον υδροφόρο ορίζοντα».

Ποια είναι τα στοιχεία για την τοξική ρύπανση;

«Στα ορυχεία της ΛΑΡΚΟ στην Εύβοια (διαθέτει και σε Βοιωτία και Καστοριά) υπάρχουν πολλαπλά ανοιχτά ορύγματα (κρατήρες), πολύ μεγάλου βάθους (300-400 μ.) στον Δήμο Μεσσαπίων, από τον Νέο και Παλαιό Παγώντα ως τις Ακρες, τον Σταυρό, το Κοντοδεσπότι, την Αγία Σοφία, την Πλατάνα, την Ατταλη, τη Μονή Μακρυμάλλης και την Τριάδα. Σε αυτές τις εγκαταστάσεις σωρεύονται τεράστιες ποσότητες γαιωδών υλικών (αναφέρονται ως υλικά αποκάλυψης μεταλλεύματος), δηλαδή πρόκειται για ειδικά στερεά απόβλητα, που κανονικά έπρεπε να αποτίθενται με αδειοδοτημένο ασφαλή τρόπο. Ομως απορρίπτονται αυθαίρετα, ασχεδίαστα και άναρχα. Σχηματίζουν βουνά που φράσσουν τα υδρορρέματα και τα νερά των βροχοπτώσεων, μη έχοντας διέξοδο, λιμνάζουν στους κρατήρες των ορυχείων ρυπαίνοντας τον υδροφόρο ορίζοντα με τα διαλυμένα άλατα όλων των βαρέων μετάλλων που περιέχουν. Στους «κρατήρες» με τα μικτά θειούχα μεταλλεύματα (σιδηροπυρίτης, σκληρά πετρώματα) εισρέουν τα ύδατα και δημιουργείται το φαινόμενο της "όξινης απορροής". Το "κοκτέιλ" νερού και βαρέων θειούχων μετάλλων με τη βοήθεια του ατμοσφαιρικού οξυγόνου προκαλεί διάβρωση, που κατεισδύει αργά στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα».


Τι προβλέπεται για τις περιπτώσεις αυτές και πώς επιβαρύνεται το περιβάλλον;

«Το φαινόμενο στη διεθνή βιβλιογραφία αναφέρεται ως τοξική ρύπανση. Η νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία έχει θεσπίσει ειδικές προληπτικές διατάξεις. Στην Ελλάδα η χημική ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα που προκαλεί η ΛΑΡΚΟ στην Εύβοια αποσιωπάται μέχρι σήμερα. Χρώμιο, νικέλιο και ψευδάργυρος ανιχνεύονται στα νερά της Μεσσαπίας. Αν οι δειγματοληψίες υπόγειων υδάτων συστηματικοποιηθούν, θα ανιχνευθούν μετρήσιμες ποσότητες μόλυβδου και υδράργυρου. Επιπλέον, η περιοχή του Σταυρού επιβαρύνεται από τη μεταφορά μεταλλεύματος στους σπαστήρες, ενώ και στις ακτές του Ευβοϊκού (Βρυσάκια), όπου το μετάλλευμα της ΛΑΡΚΟ συγκεντρώνεται -πριν από το φόρτωσή του- "εμπλουτίζεται" υδρομεταλλουργικά με αραιά διαλύματα θειικού οξέος.


Τα υγρά απόβλητα του εμπλουτισμού, όξινα και πλούσια σε διαλυμένα άλατα βαρέων μετάλλων, δημιουργούν όξινο περιβάλλον που ρυπαίνει τον υδροφόρο ορίζοντα με βαρέα μέταλλα. Αλλά και μετά το στέγνωμα, η φόρτωση του μεταλλεύματος σε πλοία γίνεται χωρίς τα απαραίτητα μέτρα για αποφυγή θαλάσσιας ρύπανσης μέχρι τη μεταφορά του στο εργοστάσιο της Λάρυμνας (σ.σ.Φθιώτιδα), όπου γίνεται πυρομεταλλουργική επεξεργασία για την εξαγωγή σιδηρονικελίου (με ποσοστό νικελίου 19-29%). Στη μονάδα της Λάρυμνας μεταφέρονται 1.100.000 τόνοι εμπλουτισμένου μεταλλεύματος ετησίως και, μετά την επεξεργασία του, η "σκουριά" αποτίθεται στη θάλασσα του Βόρειου Ευβοϊκού, με τις γνωστές καταστροφικές συνέπειες για το οικοσύστημα»!

Δεν θα έπρεπε να είχαν ληφθεί δραστικά μέτρα;

«...Θα έπρεπε να είχε γίνει άμεση διακοπή της λειτουργίας των γεωτρήσεωνπου τροφοδοτούν με ρυπασμένο νερό το δίκτυο ύδρευσης του Δήμου Μεσσαπίων (Εύβοια).


Θα έπρεπε να είχε ανασταλεί η εκτέλεση των υδρευτικών έργων υδρομάστευσης πηγών και ανόρυξης νέων γεωτρήσεων στον ήδη ρυπασμένο και μολυσμένο υδροφορέα στην Κεντρική Εύβοια (φράγμα Ψαχνών) και θα έπρεπε η Πολιτεία να εφαρμόσει τη νομοθεσία για την προστασία του περιβάλλοντος, τη διασφάλιση της υγείας και της ποιότητας ζωής των πολιτών.

Αντί όλων αυτών, η Πολιτεία σιωπά! Ρίχνει στον κάλαθο των αχρήστων τους τελευταίους έλεγχους (έγιναν Αύγουστο 2007-2008 από ελεγκτές περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ και τη Νομαρχία Εύβοιας και τεκμηριώνουν την απελπιστική κατάσταση του υδροφόρου ορίζοντα) και προγραμματίζει στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ έργα ύδρευσης και άρδευσης αδιαφορώντας για τα πραγματικά δεδομένα στην Κεντρική Εύβοια».


Για το θέμα κατέθεσε (9/9/09) ερώτηση στο Ευρωκοινοβούλιο ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Μ. Τρεμόπουλος.

Παράλληλα, με επιστολή τους (11/9) οι Ενεργοί Πολίτες και Σύλλογοι Βοιωτίας-Εύβοιας ζητούν από όλα τα κόμματα να γνωστοποιήσουν πώς θα παρέμβουν προεκλογικά και μετεκλογικά για την επίλυση του προβλήματος στις περιοχές Ασωπού (Βοιωτία) και στους Δήμους Μεσσαπίας και Ληλαντίων (Εύβοια).